Pyetje dhe përgjigje nga Mikroekonomia

181. Çka thotë ligji i të ardhurave zbritëse?

Ligji i të ardhurave zbritëse thotë se nëse ndaj një sasie të dhënë të faktorit të fiksuar shtohen njësi të njëpasnjëshme të një faktori të ndryshueshëm të prodhimit, produkti marxhinal dhe ai mesatar i faktorit të ndryshueshëm eventualisht do të bien. Ky ligj vepron vetëm në periudha afatshkurtëra, ku të paktën njëri nga faktorët e prodhimit është i fiksuar dhe gjendja e teknologjisë është e pandryshueshme.

182. Çka paraqesin të ardhurat e shkallës?

Të ardhurat e shkallës paraqesin reagueshmërinë e produktit total kur të gjitha inputet rriten në të njejtin përpjestim.

186. Cilat janë tri rastet e të ardhurave të shkallës?

Tri rastet e të ardhurave të shkallës janë: a) të ardhurat konstante të shkallës (rasti kur ndryshimet përpjestimore në të gjithë inputet çojnë në një rritje në të njejtin përpjestim në prodhim); b) të ardhurat zbritëse të shkallës (rasti kur një rritje përpjestimore në të gjithë inputet çon në rritje në përpjestim më të vogël në produktin total) dhe c) të ardhurat rritëse të shkallës (rasti kur një rritje përpjestimore në të gjithë inputet çon në një rritje në përpjestim më të madh në nivelin e produktit total).

183. Cilat janë periudhat e faktorit kohë?

Periudhat e faktorit kohë janë: periudha momentale, periudha afatshkurtër dhe periudha afatgjatë.

184. Vizato dhe shpjego figurën e ndryshimit në teknologji!

Me ndryshimet progresive në teknologji bëhet e mundur që me të njejtat inpute të sigurohet më shumë produkt, ose e njejta sasi prodhimi me më pak inpute.

185. Çka paraqet funksioni i prodhimit në periudha afatgjata?

Funksioni i prodhimit në periudha afatgjata shpreh lidhjen midis kombinimeve të ndryshme të inputeve dhe madhësisë maksimale të produktit që mund të realizohet me këto kombinime, me një gjendje të dhënë të teknologjisë.

186. Çka përfaqëson izokuanti?

Izokuanti paraqet tërësinë e kombinimeve të ndryshme të punës dhe kapitalit që japin sasi të barabarta produkti. Norma sipas së cilës kryhet zëvendësimi duke mbajtur prodhimin konstant, quhet norma teknike e zëvendësimit (TRS). Izokuantët kanë pjerrësi negative, janë konvekse ndaj origjinës, etj.

187. Çka është izokosto?

Izokosto tregon të gjitha kombinimet e punës dhe të kapitalit që mund të blihen me një shumë parash nga ana e firmës.

188. Si jepet pjerrësia e izokuantit dhe izokostos?

Pjerrësia e izokuantit jepet nga raporti i produkteve marxhinale të punës dhe kapitalit, ndërsa pjerrësia e izokostos jepet nga raporti i çmimeve të dy inputeve, pra:

MPL       PL

—— = ——

MPK      PK

189. Si bëhet shitja me tender?

Shitja në tender bëhet kur ofertuesit (apo kërkuesit) ofrojnë një mall (apo kërkojnë shërbime); kjo bëhet përmes shpalljes publike. Mblidhen ofertat dhe bëhet selektimi në bazë të mekanizmave të përcaktuar nga ofruesit (kërkuesit) që kanë bërë shpalljen. Shpallet fituesi. Në rastet kur bëhet shitja e një produkti mirret oferta më a lartë, kurse në rastet kur nevojiten shërbime mirret oferta më e lirë.

190. Cilat janë pasurit e një vendi?

Pasuritë e një vendi janë: pasuritë natyrore (toka bujqësore, toka si truall ndërtimi), burimet e energjisë, burimet minerale si dhe kapitali (pajisjet dhe makineritë, ndërtesat, inventari), etj.

191. Nëse ka në një vend rezerva tokësore dhe nëntokësore a është vend i zhvilluar?

Një vend është vend i zhvilluar vetëm nëse bëhet shfrytëzimi i atyre rezervave; nëse ato rezerva nuk shfrytëzohen atëherë ai shtet nuk do të zhvillohet.

192. Nëse ka rezerva të ujit a mund të kemi rrym prej saj?

Po, edhe përmes hidrocentraleve.

193. Çka nënkupton rritje dhe shtim i burimeve?

Rritja dhe shtimi i burimeve nënkupton termin akumulim kapitali, duke iu referuar jo vetëm kapitalit si i tillë por edhe kapitalit njerëzor.

194. Si quhet grafi që mat një variabël ekonomik në aksin vertikal dhe kohën në aksin horizontal?

Grafik i serive kohore.

195. Çfarë lidhje paraqesin dy variabla nëse lëvizin së bashku lartë ose poshtë?

Ato paraqesin lidhje të drejtë/pozitive.

196. Çfarë lidhje paraqesin dy variabla nëse lëvizin në drejtim të kundërt?

Dy variablat që lëvizin në drejtim të kundërt shfaqin një lidhje të zhdrejtë/negative.

197. Çka paraqet një vijë e drejtë?

Një vijë e drejtë paraqet pjerrësi konstante në të gjitha pikat.

198. Çka e bën shkencën shkencë?

Shkencën e simbolizon mbledhja e informatave, eksperimentimi, dhe metodologjia për të ardhur deri te shpjegimi i asaj që vrojtohet.

199. Çka është qëllimi i shkencës?

Qëllimi i shkencës në përgjithësi është që t’u përgjigjet pyetjeve që kanë të bëjnë me realitetin. Psh. shkencat shoqërore na lejojnë që të parashikojmë gjërat si trazirat ekonomike dhe të kuptojmë më mirë sjelljet e shoqërisë.

200. Çka është metoda shkencore?

Metoda shkencore ofron një proces objektiv për të gjetur zgjidhjet e problemeve përmes vëzhgimit, hipotezave, testimeve & nxjerrjen e përfundimeve.